طراحی وب

طراحی وب سایت چیست؟

طراحی وب سایت را میتوان این گونه نعریف کرد که مهارت و تجربه داشتن و توانایی راه اندازی صفحات وب سایت می باشد.

تیم برنرز لی، مخترع وب، با برپا کردن یک وب سایت در اوت ۱۹۹۱، نام و نشان خود را به عنوان اولین و برترین سازندهٔ وب در تاریخ نگاشت. وی در اولین وب سایت خود، از اَبَرمتن و پیوندی برای ایمیل (پست الکترونیک) استفاده کرده بود.

در شروع، وب سایت ها با کُدهای بسیار ساده و راحت HTML برنامه نویسی می شدند، همان گونه که زبان نشانه گذاری که ساختاری بسیار ساده ای به وب گاه ها می داد، شامل سرتیتر وپاراگراف، و توانایی داشتن لینک دادن به آدرس های دیگر با استفاده از ابرپیوند. در مقایسه با روشهای دیگر، این راه جدید و نو و مختلفی بوده که کاربر به راحتی و آسانی می تواند با یک مرورگر، صفحات لینک خورده را باز نماید.

با پیشرفت روز افزون وب و داشتن هنر طراحی آن، زبان های کُد نویسی اش، اَبَرمتن یا اچ تی ام ال، پیچیده تر و سخت تر و پرانعطاف تر شد. ابزاری همانند جدولها که بیشتر برای نشان دادن نمودارهای داده ای بودند، به سرعت قابل استفاده ی ناصحیح و اشتباه، برای چیدمان های پنهان در صفحات وب قرار گرفتند. با پیدایش الگوهای آبشاری وب یا «CSS»، روش نادرست طراحی با جدول های پنهان در صفحه از گردونه خارج، و به جای آن استفاده ی مناسب از زبان کمکی «CSS» جایگزین شد.

فناوریهای یکپارچه سازی پایگاه داده (Database)، مانند زبان های کُدنویسی سمت سرور (Server-Side Scripting) مانند CGI، PHP، ASP. NET، ASP، JSP و ColdFusion، و استانداردهای طراحی مدرن با الگوها (CSS)، ساختار وب سایت ها راباز هم تغییرداده و آن را پیشرفته ترکرده اند.

هم چنین با آمدن نگاره های جاندار و فناوری های پویانمایی به صفحه ها، مانند فلَش (Flash)، چهره وب بیشتر ازپیش تغییر کرد و توانمندی های تازه به سازندگان رسانه و طراح های وب داده شد.

وب سایت یا تارنما

وب سایت یا تارنما مجموعه ای گسترده ای از فایل های گوناگون که اعم از تصویرها، نوسته ها و یا فایل های متفاوت برنامه نویسی شدند که با هدف خاص و ویژه ای با هم مرتبط شدند. این فایل ها روی یک کامپیوتر «میزبان» یا یک «سرور» قرار میگیرند و با یک نام دامنه مشترک فراخوانی می شوند.

انواع وب سایت

وب سایت ها براساس کاربردهای و انواع برنامه نویسی ها به چند دسته ی مختلف دسته بندی می شوند که عبارتند از:

وب سایت های ثابت (Static Website)

این وب سایت ها تنها یکبار طراحی می شوند و اطلاعاتی که مورد نیاز است را در داخل آن ها قرار می دهند و بعد از آن برای اینکه بخواهیم تغییراتی روی آن اعمال شود نیاز داریم به یک طراح حرفه ای یانیمه حرفه ای وب سایت است. زبان برنامه نویسی این گونه از وب سایتها اکثراً HTML و Java Script برنامه تویسی می شوند که در مدل توسعه یافته تر از CSS نیز بهره مند می شود. این نوع دسته از وب سایت ها بصورت HTML ساده  وآسان طراحی میشوند.

ازآن جایی که حجم بسیار کمی از کد در طراحی وب سایت های ثابت به کار گرفته می شود سرعت لود و بارگذاری (Loading) بسیار بالایی دارند. علاوه بر این هم کاهش حجم کدها که موجب خوانابودن بهتر وب سایت توسط ربات های موتورهای جستجوگر گوگل میشود از یک طرف و کاهش مدت زمان لود و بارگذاری ازطرف دیگر باعث بهترشدن وضعیت آن ها از لحاظ رتبه بندی موتورهای جستجوگر گوگل یا همان «رنکینگ» می شود. وب سایت های ثابت قیمت طراحی کمتری را نیز عمدتاً نسبت به سایر وب سایت ها دارند.

عدم امکان ایجاد تغییرات در این مدل از وب سایت ها توسط افراد معمولی علاوه بر اینکه موجب افزایش امنیت و همچنین موجب بهره مندی از گرافیک و ظاهری بسیار زیبا هم می شود زیرا که همه موارد ثابت است از جمله ی آن مطالب و اندازه های تصویرها وهم چنین همه ی عناصرتشکیل دهنده مکانی مشخص وثابتی را دارند بناربراین میتوان گفت برای محل قراری گیری هر یک از اجزاء بهترین و مناسب ترین تصمیم را گرفت.

اما از سوی دیگر نیز عدم امکان ایجاد تغییرات توسط افراد عادی موجب می شود که تا امکان بروزرسانی وب سایت توسط صاحبان و مدیران وب سایت گرفته شود.

نکته: وب سایت های ثابت (Static) برای اشخاص، شرکت ها و ارگان هایی مناسب و مفید است که حداکثر یکی دو بار در سال نیازمند به تغییرات در محتواهای وب سایت هستند.

وب سایت های پویا (Dynamic Website)

محتواهای وب سایت های داینامیک پس ازاینکه طراحی توسط اشخاص عادی که دسترسی به سیستم های مدیریت محتوای وب سایت را داشته باشند قابل تغییر است. زبان برنامه نویسی وب سایت های پویا می توانند براساس نیاز های کاربران متفاوت و مختلف باشند ولی عمدتاً از زبان های ASP، ASP.Net و Php استفاده می کنند و همچنین از زبان های کمکی CSS و Silver light و یا Ajax برای ایجاد کردن قابلیت های خاص نیز بهره مند می شوتد.

در این موارد از وب سایت ها ابتدا اول اسکلت وب سایت توسط طراح ایجاد می شود و بعد محتواها توسط مدیران وب سایت ها تغییر میکند همانند فرم قراردادی که یکبار توسط افرادی ایجاد می شود و توسط افراد دیگری بارها کامل می شوند، از این رو طراح نسبت به محل قرارگرفتن و اندازه های دقیق متن ها و تصویرها و سایر مواردی که بعداً قرار است توسط مدیران وب سایت ها تغییر کنند مطلع نیست بنابراین چاره ای ندارد غیر از این که همه ی جوانب را در نظر بگیرد و این کار موجب می شود که تاحدودی از گرافیک و جلوه ی وب سایت کاسته شود.

یکی از مزایای وب سایت های داینامیک این است که هیچ محدودیتی برای ایجاد، تغییرات یا پاک کردن مطالب، تصویرها و صفحه ها و غیره وجود ندارد.

با توجه به این که در وب سایت های پویا از زبان های برنامه نویسی پیشرفته و به روز استفاده میشود امکانات بسیار زیادی در آنها می توان ایجاد کرد که شامل ایجاد صفحه های هوشمند، فرمها      وجستجوهای پیچیده می شود.

استفاده کردن خیلی زیاد از کدها موجب کندشدن لود یا بارگذاری وب سایت و امتیازهای آن در موتورهای جستجوگر گوگل می شود.

نکته: وب سایت های پویا برای اشخاص، شرکت ها و سازمان ویا ارگان هایی مفید است که بیشتر از دوبار درسال نیاز به تغییردادن محتوای وب سایت خود دارند.

 

پرتال ها (Portal)

پرتال ها وب سایت های پویای جامع و کامل هستند که چندین هدف خاصی را در یک وب سایت دنبال میکنند به عبارت دیگر مجموع چند وب سایت پویا که برای رسیدن به اهداف خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفتند را میتوان پرتال نام گذاری کرد. برای مثال پرتال خبری می تواند از چند وب سایت داینامیک ایجاد شده باشد که هر کدام ازآن ها امکانات خاصی مانند عضوگیری، منتشر کردن اخبارها، انتشار تصویرها، نظر سنجی و ... را در اختیار مدیران آن قرار می دهد.

تمامی ویژگیهای یک وب سایت پویا میتواند در یک پرتال نیز درست و صحیح باشد.

نکته: معمولاً پرتال ها توسط ارگان ها، گروه های مختلف وشرکت ها خریداری میشوند. به همین خاطر نیاز به بروزرسانی قسمت های مختلف اداره ی آن ها توسط یک شخص بسیار دشوار است مگر اینکه به چشم یک کار حداقل پاره وقت به آن توحه شود.

 

وب سایت های متحرک استاتیک و نیمه داینامیک (Static and Dynamic Flash Website)

وب سایت های فلش یا متحرک دو نوع استاتیک و نیمه داینامیک هستند و توسط نرم افزارهای خاص و ویژه تشکیل میشوند که در بعضی موارد از XML یا Action Script برای ایجاد کردن قابلیتهای تغییرات یا هوشمندی در این وب سایت ها بهره مند می شود.

به صورت کلی وب سایت های فلش ثابت (استاتیک) غیرقابل تغییرات می باشند و همانند وب سایت های ثابت یکبار توسط طراح تشکیل می شوند و برای تغییرات آن نیازمند این است که تا افراد بصورت حرفه ای یا نیمه حرفه ای از علم طراحی فلش برخوردار باشند.

اما وب سایت های فلش نیمه داینامیک یا نیمه پویا همانند وب سایت های پویا عمل می کنند که قابل تغییرات هستند اما تغییرات در آنها به سادگی و راحتی وب سایت های پویا نیست و وسعت ایجاد تغییر نیز بسیار بسته ومحدودتر است.

از مزایای وب سایت های فلش جذاب وحرفه ای بودن آنها است. دارای گرافیک بسیار زیبا و انیمیشن های جذاب می باشد. ولی از معایب بسیارعمده آنها میتوان به عدم خوانده شدن اطلاعات موجود در آن ها توسط ربات های موتورهای جستجوگر گوگل و عمدتاً سرعت بسیار پایین لود آن ها اشاره نمایید.

نکته: وب سایت های فلش برای اشخاص و گروه های مختلف یا شرکتها و ارگان هایی مفید است که نیازی به تبلیغات ندارند و بسیاری از کاربران با آن ها آشناییت دارند همانند خواننده ها، سیاست مداران، بازیگرها و گروه های موسیقی، هتل های معروف و مکان های شیک توریستی راشامل می شود.

 

وب سایت های مجهز به سیستم مدیریت محتوا (Content Management Systems)

وب سایت های که دارای سیستم مدیریت تولید محتوا که در اصطلاح به CMS که مخفف Content Management System هم میگویند معروف هستند، وب سایت هایی از نوع پرتال ها یا وب سایت های پویا می باشند که برای مصارف خاص و ویژه توسط طراحان حرفه ای و یا شرکت های طراحی حرفه ای تشکیل میشوند.

تمام مزایاها و معایب آن ها مربوط به وب سایتهای پویا در مورد وب سایت های مجهز به سیستم مدیریت تولید محتوا صدق می کند.

البته این را مد نظر داشته باشید که وب سایت های پویا و پرتال ها نیز مجهز به سیستم مدیریت تولید محتوا هستنداما آن چه که در CMSها مختلف است طراحی آن ها و سیستم های مدیریت تولید محتوای آن ها برای مصارف خاصی است.


از مزیت های سیستم های مدیریت تولید محتوا نسبت به سایر وب سایت های داینامیک میتوان به آماده بودن و کامل بودن آن ها اشاره نمایید. از این رو اکثر این طور از وب سایت ها درکمتر از ۳ روز کاری قابل نصب و استفاده می باشند.

طراحی وب سایت های CMS همانند یک خط تولید محصولات هست واز آنجایی که طراح باید نمونه های محدودی را بصورت انبوه تولید کند تلاش می کنند که در رعایت تمامی اصول امنیتی، گرافیکی، موارد مربوط به رنکینگ و امتیازهای موتورهای جستجوگر گوگل و بسیاری از موارد مفید می کند.

با دقت به مزایای آن ها به تمامی اشخاص، سازمانها و شرکت هایی که شرایط وب سایت های داینامیک رادارند پیشنهاد می شود که تا ابتدا به دنبال سیستم های مدیریت تولید محتوای مخصوص بکارخود باشند و در صورتیکه پیدا نکردند به طراحی وب سایت های پویا روی آورند.

 

چرا طراحی وب  مهم است؟

وب گاه مجموعه ای مختلف از اطلاعات دربارهٔ موضوعات و یا عناوین خاص است. که طراحی یک وب گاه تعیین کننده آرایش و ساختار صفحه های وبی است که به وجود آورنده وب گاه خواهندبود. یک صفحه وب شامل اطلاعاتی درباره ی اهداف ایجاد وب گاه می باشد. یک وب سایت رامانند کتابی فرض کنید که هر یک از صفحات وب در حکم برگی از کتاب خواهند بود.

در زمینه طراحی وب سایت جنبه های بسیار مختلف مد نظر گرفته می شود که به خاطر پیشرفت روز افزون اینترنت همیشه براین موارد افزوده میشود. برای وب گاه های تجاری عمومی، موارد زیر از جمله اصلی ترین و اساسی ترین آن ها محسوب می شود:

طراحی وب سایت مطابق با عنوان ها و محتوای مطالب می باشند.

مطلب ها، جوهر کلام و اطلاعات مریوط به درون وب سایت باید مطابق با اهداف وب سایت بوده و طیفی از عموم رانشانه رود که به دنبال اطلاعات ارائه شده در وب سایت هستند.

وب سایت بایستی قابل درک و فهم بوده و برای برقراری ارتباط باآن حتی برای کاربرانی که آشنایی چندانی با وب ندارند، راحت و آسان باشد. چنان چه وب سایت به اندازه کافی بزرگ بوده و اطلاعات بسیار زیادی را شامل شود، بایستی اطلاعات راهنما را به گونه ای استفاده کند که به سرعت در اختیار مخاطبان قرار بگیرند.

نمای کار باید کلی و جامع بوده و تمامی صفحات را دربر بگیرد تابتواند پایداری و ثبات را القا نماید. سبک نگارش باید بسیار زیبا و ویژه بوده و متناسب با سلایق کاربران و محتوای وب سایت باشد.

درنگارش متن ها و اطلاعاتی که کاربران به دنبال آن هااست باید بزرگ نمایی شود تابه بیننده القا نمایدکه این همان چیزی است که به دنبال آن بوده است.

همچنین وب سایت باید به سادگی و راحتی در اینترنت پیدا شود و درصورت امکان در بالای لیست های جستجو قرار بگیرد، اگر چه همواره این طور نباشد حداقل در موتورهای جستجوگر گوگل اصلی چنین باشد.

یک وب گاه معمولاً شامل متن ها و تصویرها است. اولین صفحه ی یک وب سایت صفحه ی خانه (Home Page) و یا صفحه ی ایندکس (Index) نامیده میشود. برخی از وب گاه ها از صفحه ای استفاده میکنند که معمولاً صفحه خوش آمد نام گذاری می شود. این صفحه امکان دارد شامل مواردی همانند پیغام خوش آمدگویی، انتخاب زبان، انتخاب ناحیه جغرافیایی ویا اعلام کردن عدم پذیرش مسئولیت درموارد خاص باشد. هر صفحه وب درون وب سایت، یک فایل HTML است که URL خاص به خودرا دارد.

پس از اینکه هر صفحه وب ساخته شد، این صفحه ها بااستفاده از فهرست راهنمایی که از لینک های مختلف تشکیل شده است به یک دیگر متصل میشوند.

زمانی که یک وب سایت کامل می شود برای آن که برای همه کاربران بر روی اینترنت قابل مشاهده باشد باید انتشار ویا ارسال (Upload) شود. اینکار به کمک یک میزبان FTP انجام می شود. زمانی که وب سایت منتشر شد، مسئول وب سایت برای بالابردن بازدیدکنندگان، از تکنیک های مختلف استفاده میکند. اینکار با ثبت کردن وب سایت در موتورهای جستجوگر نظیر Google و Yahoo، تبادل لینک ها با وب سایت های دیگر، تشکیل پیوند با وب گاه های مشابه و غیره امکانپذیراست.

طراحی وب سایت طرح وب سایت به قالب های نمایشی و طراحی گرافیکی صفحه های موجود در وب گاه گفته می شودکه معرف تولید محتوا و مطالب آن وب سایت می باشد. طرح وب جلوه بصری اهداف وب گاه است و اولین بخش از یک صفحه وب است که ذهن کاربر رابا خود درگیر میکند.

طراحی وب سایت با درنظر گرفتن اهداف وب سایت و کاربران  آن و بااستفاده از المانهای مناسب بارویکردهای وب سایت وبه کمک داشتن ذهن خلاق و ذوق هنری خود در استفاده کردن ابعاد و رنگ ها، طرحی خلق می کند که ضمن ایجاد یکپارچگی در تمامی صفحه های وب گاه، نمای تکرارشونده وخسته کننده را به کاربران القا نکند. در وب گاه باید ازالگوی ثابت ومشخصی در تمامی صفحه ها استفاده کردکه کاربران به هنگام مشاهده صفحه ها متوجه این است که همه صفحات در یک وب سایت مشخص می باشند.